ชื่อไทย : เฟิร์นข้าหลวง
ชื่อภาษาอังกฤษ : Bird’s nest fern
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Asplenium nidus L.
ชื่ออื่น : เฟิร์นข้าหลวงหลังลาย เฟิร์นรังนก
วงศ์ : Aspleniaceae
เฟิร์นข้าหลวงหลังลาย มีชื่อสามัญว่า (Bird’s Nest Fern) เฟิร์นรังนก และที่เรียกว่า “หลังลาย” นั้น เป็นเพราะว่าต้นเฟิร์นข้าหลวงหลังลายที่มีอายุมากจะออกสปอร์บริเวณหลังใบ จะมีขนาดเป็นริ้วๆ เหมือนหลังที่ถูกโบยด้วยหวาย ลักษณะของใบต้นเฟิร์นข้าหลวงหลังลายนั้นใบมันวาว เป็นพืชอิงอาศัย อาศัยร่มเงาจากต้นไม้ เจริญเติบโตได้ดีในบริเวณที่มีเศษซากพืชที่ทับถมกัน เลี้ยงดูง่าย ต้นเฟิร์นข้าหลวงหลังลายขยายพันธุ์มาจากรัฐฮาวาย เอเชียตะวันออกเฉียงใต้และประเทศออสเตรเลีย ลักษณะสปอร์ต้นเฟิร์นข้าหลวงหลังลาย เป็นผงสีน้ำตาลเล็กๆอยู่ด้านหลังใบ ต้นที่มีอายุมากมักจะมีสปอร์ ส่วนต้นที่มีอายุน้อย ยังไม่มีสปอร์อยู่ด้านหลังของใบ
คุณประโยชน์
นอกจากความสวยงามและเพิ่มพื้นที่สีเขียวของเฟิร์นชนิดนี้แล้ว เฟิร์นชนิดนี้ยังมีคุณประโยชน์ในการช่วยฟอกอากาศ รวมไปถึงฝุ่นจากภายนอกแถมยังช่วยเพิ่มความชุ่มชื้นภายในบ้านให้เย็นสบายอีกด้วย ดังนั้นเราจะเห็นว่าคนไทยนิยมปลูกไม้ชนิดนี้แขวนไว้ริมระเบียงบ้านเพื่อช่วยฟอกอากาศและทำให้อากาศเย็นขึ้น อีกทั้งตามตำรับแพทย์แผนไทยเฟิร์นข้าหลวงหลังลายยังให้สรรพคุณทางยา โดยนำต้นที่มีรสขมมาใช้ประโยชน์เพื่อขับปัสสาวะ แก้ปัสสาวะเป็นเลือด แก้บิดมูกเลือด
วีธีการขยายพันธุ์
วิธีการเพาะพันธุ์ต้นเฟิร์นข้าหลวงหลังลาย สามารถทำได้ง่าย โดยการนำพีทมอสใส่ลงไปในกล่องพลาสติกที่มีฝาปิด รดน้ำให้ชุ่มเล็กน้อย แล้วนำสปอร์ต้นเฟิร์นข้าหลวงหลังลายมาใส่ลงไป ไม่ต้องเจาะรู รดน้ำให้ชุ่มอีกครั้ง ปิดฝากล่องพลาสติก นำไปวางไว้บริเวณที่มีร่มเงาและชื้น ประมาณสิบเดือนจะค่อยๆเจริญเติบโตเป็นต้นเล็กๆ การเลือกไม้กระถางเพื่อทำการย้ายปลูกต้นเฟิร์นข้าหลวงหลังลายนั้น มีเคล็ดลับคือ วัสดุปลูกต้องมีอายุที่ยาวนานมาก นำกรรไกรตัดแต่งใบล่างที่เหลืองหรือแห้งออก ใช้นิ้วมือดันรูกระถาง แล้วค่อยๆดึงออก นำกาบมะพร้าวสับแช่น้ำสามส่วนและขุยมะพร้าวหนึ่งส่วนลงไปในกระถางใบใหม่ เพื่อช่วยในการระบายน้ำได้ดี โดยใช้กระถางที่มีขนาดใหญ่กว่ากระถางใบเดิม เพื่อรองรับการเจริญเติบโต หรือใช้กระเช้าแขวน เพื่อช่วยในการระบายอากาศ นำต้นเฟิร์นข้าหลวงหลังลายวางลงในกระถาง รวบใบต้นเฟิร์นอย่างเบามือ เพื่อป้องกันใบช้ำ นำดินโรยรอบๆกระถางจนเต็ม ค่อยๆกดจนแน่น แล้วนำต้นเฟิร์นข้าหลวงหลังลายไปตั้งวางในสถานที่หรือบริเวณพื้นที่มีร่มเงา ส่วนการรดน้ำทุกวัน เพียงวันละหนึ่งครั้ง
การดูแลรักษา
การดูแลเฟิร์นข้าหลวง นอกจากเรื่องแสงแดดร่ำไรแล้ว ดินที่ใช้ปลูกควรเป็นดินร่วนผสมทรายหยาบในอัตราส่วน 1:1 ในพื้นที่ที่ไม่มีความชื้นมากนักควรปลูกในกระถางดินเผาเพราะสามารถอุ้มน้ำได้ดีกว่า การให้น้ำในช่วยทีมีอากาศร้อนอาจให้น้ำอย่างน้อยวันละครั้ง แต่ช่วงที่อากาศชื้นสูงเว้นระยะการให้น้ำ 2-3 วัน/ครั้ง เพื่อป้องกันรากเน่าได้ ส่วนปุ๋ยก็ใช้ปุ๋ยตามร้านไม้ประดับทั่วไป ซึ่งจำเป็นต้องใส่บ่อยอาจเป็นเดือนละครั้งได้เช่นกัน ส่วนการดูแลใบเฟิร์น หากปลูกในอาคารอาจช่วยเช็ดใบเป็นบางครั้งเพื่อขจัดคราบฝุ่นและหากพบว่ามีอาการใบเน่าก็สามารถตัดออกไปได้เลยเพื่อป้องกันการแพร่เชื้อไปยังส่วนต่าง ๆ
ขอบคุณข้อมูลจาก : https://kaset.today, https://treeitems.com, https://garden-review.com/, https://www.panmai.com/