GREEN LIBRARY & GREEN OFFICE
หูกระจง
ชื่อภาษาอังกฤษ Ivory Coast almond
ชื่อวิทยาศาสตร์ Terminate “ivorensis A. Chev.
จัดอยู่ในวงศ์ของ “COMBRETACEAE”
ความหมาย หูกระจง มีชื่อเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า “แผ่บารมี” ต้นไม้ที่มีการเจริญเติบโตที่รวดเร็วและมีการแผ่กิ่งก้านสาขาออกมาให้ร่มเงา
ความเชื่อ คนไทยเชื่อว่าการปลูกต้นหูกระจงไว้บริเวณรอบบ้าน จะช่วยเสริมบารมีให้แก่ตัวผู้ปลูกหรือคนที่อยู่ในบ้านให้ชีวิตมีความสุข ความเจริญ มีความก้าวหน้ายิ่งๆ ขึ้นไป
หูกระจงหรือต้นแผ่บารมี จัดเป็นไม้ประดับยืนต้นที่มีใบสวยงาม อีกทั้งยังแผ่กิ่งก้านสาขาให้ร่มเงา หลายคนนิยมมาปลูกไว้เพื่อจัดสวนหรือตกแต่งสวนให้ดูสวยงาม ต้นหูกระจงได้รับความนิยมในการปลูกเป็นไม้ประดับมากที่สุด โดยในวันนี้เราจะมาบอกเล่าเรื่องราวสาระสำคัญ รวมถึงให้ข้อมูลต่างๆ เกี่ยวกับต้นหูกระจง เช่น วิธีการปลูก การดูแล รวมถึงประโยชน์ของต้นหูกระจง ตลอดจนเรื่องราวความเชื่อในการปลูกต้นหูกระจง ทั้งหมดนี้จะน่าสนใจแค่ไหน ตามไปชมพร้อมๆ กันเลย
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ของต้นหูกระจง
ลำต้น มีลำต้นที่มีเปลือกสีน้ำตาลและมีรอยแตกเป็นร่องตามแนวยาว ซึ่งในบางครั้งอาจมีสีน้ำตาลอมเหลืองหรือมีรอยด่างขาวทั่วทั้งลำต้น
ใบ ลักษณะของใบเป็นใบเดี่ยวที่เรียงสลับทบริเวณปลายกิ่ง โดยใบจะมีรูปทรงรีหรือรูปไข่และมีความกว้างประมาณ 1-1.5 เซนติเมตร ยาว 1.50-3 เซนติเมตร ปลายใบของหูกระจงปลายจะมีติ่งแหลม ส่วนโคนใบจะแคบ เว้า ขอบใบเรียบแผ่นใบหนาและเหนียว สีของใบ คือ สีเขียวเป็นมัน ส่วนใบอ่อนจะมีสีน้ำตาลอมเขียว ก้านใบยาวประมาณ 0.4 เซนติเมตร
ดอก หูกระจงมีดอกสีขาว ออกดอกเป็นช่อ ตามซอกใบใกล้ปลายกิ่ง โดยดอกจะมีลักษณะเป็นแท่ง โคนกลีบเลี้ยงเชื่อมติดกันปลายดอกแยกออกเป็น 5 แฉก รูปสามเหลี่ยมไม่มีกลีบดอก ดอกเพศผู้อุดมสมบูรณ์จะอยู่ที่บริเวณโคนช่อและมีเกสรเพศผู้ประมาณ 10 อัน
ผล ผลของต้นหูกระจง ผลสดแบบมีเนื้อเมล็ดเดียว รูปไข่และแบนเล็กน้อยกว้างประมาณ 2-5 เซนติเมตร ยาว 3-7 เซนติเมตร ผลมีสีเขียว เมื่อสุกแล้วจะเปลี่ยนเป็นสีเหลืองอมเขียวเล็กน้อย เมล็ดมีชั้นหุ้มเหนียวและแข็ง โดยเมล็ดมีสีน้ำตาลรูปวงรี ซึ่งจะออกดอกติดผลเกือบตลอดทั้งปี
ประวัติความเป็นมาของต้นหูกระจง
ต้นหูกระจงมีถิ่นกำเนิดในป่าของทวีปแอฟริกาตะวันตก โดยส่วนใหญ่จะพบเห็นตั้งแต่ประเทศแคเมอรูนไปจนถึงประเทศ ประเทศเซียร์ราลีโอน เรียกได้ว่าเป็นพืชเศรษฐกิจที่นิยมปลูกไว้ เพื่อใช้ประโยชน์จากเนื้อไม้ในแถบถิ่นกำเนิด โดยต้นหูกระจงเป็นต้นไม้ที่มีลักษณะการเจริญเติบโตที่รวดเร็ว และมีอายุที่ยืนยาว สำหรับในประเทศไทยสามารถพบต้นหูกระจงได้ทั้งหมด 3 สายพันธุ์ คือ หูกระจงธรรมดา หูกระจงแคระ และหูกระจงหนาม หูกระจงสายพันธุ์ธรรมดาจะนิยมปลูกมากที่สุด เนื่องจากสามารถหาซื้อได้ง่าย แม้ว่าหูกระจงหนามจะมีทรงพุ่มที่สวยกว่า รวมถึงใบของหูกระจงหนามที่มีลักษณะเป็นเงา และมีใบแน่นเหมาะสำหรับการปลูกไว้เป็นไม้กระถาง แต่เหตุผลที่คนนิยมปลูกหูกระจงหนามไม่มากนัก เนื่องจากมีความเชื่อว่าหูกระจงหนามเป็นต้นไม้ที่ไม่มีความเป็นสิริมงคลต่อตัวผู้ปลูก ในส่วนของหูกระจงแคระเป็นหูกระจงที่หายากมากกว่าสายพันธุ์อื่นๆ จึงได้รับความนิยมน้อยนั่นเอง
ประโยชน์ของต้นหูกระจง
ต้นหูกระจงมีลักษณะเป็นพุ่มและมีกิ่งก้านสาขาให้ร่มเงา จึงช่วยบังแดดได้ดี สร้างความร่มรื่นให้แก่บ้านเรือน นอกจากนั้นยังนิยมนำมาตกแต่งสวนให้ดูสวยงามหรือใช้ประดับริมถนนอีกด้วย
ความเชื่อของคนไทยเกี่ยวกับการปลูกต้นหูกระจง
คนไทยเชื่อว่าการปลูกต้นหูกระจงไว้บริเวณรอบบ้าน จะช่วยเสริมบารมีให้แก่ตัวผู้ปลูกหรือคนที่อยู่ในบ้านให้ชีวิตมีความสุข ความเจริญ มีความก้าวหน้ายิ่งๆ ขึ้นไป เรียกได้ว่าเป็นต้นไม้มงคลที่ได้รับความนิยมในการปลูกอย่างแพร่หลาย อย่างไรก็ตาม ต้นหูกระจงนั้น ควรปลูกให้ห่างจากตัวบ้าน เนื่องจากรากของต้นหูกระจงมีลักษณะเป็นรากลอย ซึ่งจะแผ่ออกด้านข้าง ที่สำคัญรากยังมีความแข็งแรงมากเพราะฉะนั้นหากดูแลไม่ดีหรือดูแลไม่ถูกวิธี อาจทำให้รากของต้นหูกระจงทำให้พื้นแตกหรือโครงสร้างของบ้านได้รับความเสียหายนั่นเอง
การขยายพันธุ์ต้นหูกระจง
ส่วนใหญ่แล้วการขยายพันธุ์ของต้นหูกระจง จะนิยมทำด้วยวิธีการเพาะเมล็ด โดยการนำเอาเมล็ดของหูกระจงไปแช่น้ำจากนั้นทำการแกะเปลือกออก เมื่อแกะเปลือกของเรียบร้อยแล้วให้นำเมล็ดไปฝังในดินที่เตรียมไว้ จากนั้นทำการรดน้ำใส่ปุ๋ยอย่างสม่ำเสมอ ส่วนการเพาะเมล็ดจะขึ้นหรือไม่นั้น ขึ้นอยู่กับความอุดมสมบูรณ์ของเมล็ดนั้นๆ ด้วย โดยส่วนใหญ่แล้วการเพาะต้นหูกระจงจากค่อนข้างทำได้ยากหรือมีโอกาสที่จะเจริญเติบโตได้น้อย จึงทำให้ต้นหูกระจงมีราคาที่สูงมากนั่นเอง
นอกจากการขยายพันธุ์โดยวิธีการเพาะเมล็ดแล้ว การตอนกิ่งก็คืนอีกหนึ่งวิธีในการขยายพันธุ์ที่ได้รับความนิยม แต่ทั้งนี้ทั้งนั้น การตอนกิ่งเป็นขั้นตอนที่ต้องใช้ความระมัดระวังสูง หรือต้องใช้ความชำนาญเป็นอย่างมาก แต่ก็ไม่ใช่เรื่องที่ยากจนเกินไป หากศึกษาถึงขั้นตอนและวิธีการต่างๆ อย่างละเอียดก็มีโอกาสที่จะขยายพันธุ์ต้นหูกระจงได้เช่นเดียวกัน หูกระจงเป็นต้นไม้ที่เจริญเติบโตได้อย่างรวดเร็ว และออกดอก ออกผลที่สวยงาม โดยเฉพาะหูกระจงใบด่างที่ได้รับความนิยมเป็นอย่างมากในปัจจุบัน ยิ่งปลูกรวมกันไว้เยอะๆ ยิ่งทำให้ดูสวยงามและดูโดดเด่น
เนื่องจากการเพาะพันธุ์ทำได้อยาก อีกหนึ่งความยาก ก็คือ การดูแลรักษาเป็นสิ่งที่ต้องให้ความสำคัญเช่นเดียวกัน ซึ่งต้นหูกระจงจะสามารถเจริญเติบโตได้อย่างงดงามหรือไม่ ก็ขึ้นอยู่กับวิธีการดูแลรักษา หรือการลดน้ำการใส่ปุ๋ยที่สม่ำเสมอนั่นเอง
ที่มา เกษตรทูเดย์. (2566). ต้นหูกระจงหรือต้นแผ่บารมี ไม้ยืนต้น สร้างร่มเงา และควรปลูกให้ห่างจากตัวบ้าน. สืบค้น 20 กุมภาพันธ์ 2566. จาก https://kaset.today